Od czego zależy kolor oczu? Sprawdź, dlaczego masz taki kolor tęczówki!

Oczy niebieskie, życie królewskie. Oczy zielone, życie szalone. Kto nie słyszał tych popularnych „złotych myśli”? Jednak czy wiesz, od czego zależy kolor oczu? Skąd biorą się poszczególne barwy? Sprawdź, co wpływa na zabarwienie Twojej tęczówki!

Spis treści:
1. Kolory oczu — co decyduje o ich barwie?
2. Czy wiesz, co oznaczają kolory oczu?
3. Czy kolor oczu wpływa na jakość widzenia? 

Kolory oczu – co decyduje o ich barwie? 

Wielu ludzi przyznaje, że podczas pierwszego spotkania z nowo poznaną osobą, najpierw zwracają uwagę na jej spojrzenie i kolor oczu. Od czego zależy barwa tęczówki? Odpowiedź na to pytanie jest prosta — biologia!

Dziedziczenie

Nie ulega wątpliwości, że oczy każdego człowieka są niesamowite i jedyne w swoim rodzaju. Jednak ich wygląd i zabarwienie to nic innego, jak kombinacja genów. Kolor tęczówki jest czymś, co dziedziczymy po naszych przodkach — nie tylko po rodzicach, ale też po dalszych krewnych w linii prostej.

Za fenotypowy kolor oczu odpowiadają u ludzi 3 geny – EYCL1, EYCL2, EYCL3. Jeśli wszystkie z nich są zgodne, otrzymujemy jedną z tzw. barw czystych (brązową, zieloną lub niebieską). Jeżeli jednak geny te są różne, wtedy powstaje kolor mieszany, np. szary, jako połączenie niebieskiego z zielonym. Geny odpowiedzialne za kolor tęczówki mogą mieć charakter recesywny, bądź dominujący. Przyjmuje się, że geny dominujące determinują ciemne zabarwienie tęczówki, a recesywne — jasne.

Chcesz zostać rodzicem lub spodziewasz się dziecka? Zapewne zastanawiasz się, jaki kolor oczu odziedziczy Twoje dziecko. Niebieskoocy rodzice niemal na pewno będą mieć dziecko z tym samym kolorem oczu. Natomiast rodzice o brązowych oczach nie mogą mieć już stuprocentowej pewności, gdyż ich dziecko może urodzić się zarówno z ciemnymi (75% prawdopodobieństwa), jak i jasnymi oczami (15% prawdopodobieństwa). Interesującym faktem jest, że dziecko dwojga ludzi posiadających zieloną tęczówkę z większym prawdopodobieństwem będzie miało oczy niebieskie, niż zielone.

Warto przeczytać: Soczewki na halloween – jakie wybrać

Melanina

Nie tylko genetyka, ale również ilość melaniny w zrębie tęczówki ma wpływ na jej zabarwienie. Melanina jest pigmentem, który nie tylko odpowiada za zabarwienie tęczówki oczu, ale także za karnację skóry, kolor włosów, czy nawet ilość znamion i zdolność skóry do szybkiego opalania. Melanina jest pigmentem czarnym, więc im jest go więcej, tym kolor skóry, włosów czy oczu jest ciemniejszy.

Bruneci o ciemnej karnacji i brązowych czy niemal czarnych oczach będą posiadać najwięcej melaniny, a najmniej lub też wcale nie posiadają jej albinosi, czyli osoby z wrodzonym niedoborem tego pigmentu.

Oprócz kwestii typowo estetycznych melanina pełni także rolę ochronną i pochłania szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe. Jej poziom jest uwarunkowany miejscem pochodzenia. Ludzie mieszkający w klimacie tropikalnym, wysoko nasłonecznionym, zazwyczaj mają ciemny odcień skóry, brązowe lub czarne oczy i ciemne włosy. U osób mieszkających w umiarkowanym, bądź chłodnym klimacie często obserwuje się jasną, wręcz alabastrową skórę, blond włosy i jasne oczy w odcieniu szarym, błękitnym, bądź zielonym.

Co ciekawe, dzieci rodzą się niemal całkowicie pozbawione melaniny. Ich oczy zazwyczaj są niebieskie lub praktycznie bezbarwne. Stopniowo jednak poziom melaniny u maluchów wzrasta, a docelowy kolor oczu powinien ujawnić się u nich w okolicach 3. roku życia. W nielicznych przypadkach, bo u mniej niż 1% ludzkości, zdarzają się różnobarwne tęczówki. Jest to wada genetyczna zwana heterochromią. W większości przypadków nie powoduje ona zaburzeń wzroku i nie ma negatywnego wpływu na zdrowie.

Polecamy także: 10 sposobów, jak dbać o oczy

Czy wiesz, co oznaczają kolory oczu?

Wielu ludzi uważa, że kolor oczu determinuje cechy charakteru. Okazuje się, że istnieją zależności między kolorem oczu a predyspozycjami człowieka. Czym charakteryzują się poszczególne kolory oczu i co mówią o ich posiadaczach? Sprawdź!

Kolory oczu – klasyfikacja

Ilość kolorów i odcieni oczu wśród ludzi jest ogromna. Najdokładniejszym i najbardziej precyzyjnym zestawieniem kolorów oczu jest skala Michalskiego. Profesor Michalski wyróżnił ponad 80 odcieni oczu, uwzględniając także przeróżne otoczki i plamki na tęczówce. Jednak najczęściej używaną i najbardziej popularną formą klasyfikacji kolorów oczu jest skala Martina. Według tej skali możemy wyróżnić następujące kolory oczu:

• ciemne – czarnobrązowe, ciemnobrązowe, lub brązowe,

• mieszane – jasnobrązowe, zielonopiwne, czy zielone,

• jasne – szare, jasnoniebieskie i niebieskie.

Postrzeganie koloru oczu – o czym świadczy dana barwa tęczówki?

Kontakt wzrokowy jest niezwykle ważny przy poznawaniu nowych osób. Kolor oczu może wpływać na to, jak odbierana jest osoba przez swojego rozmówcę i jakie cechy charakteru będą u niej dominować. Ma to swoje naukowe wytłumaczenie. Tworzenie się koloru oczu przebiega przy udziale tych samych genów, które odpowiedzialne są za formowanie płatów czołowych odpowiedzialnych m.in., za cechy osobowościowe i funkcje poznawcze człowieka. 

Oczy brązowe

Brązowe zabarwienie tęczówki jest najpowszechniejsze wśród ludzi. Osoby o ciemnych oczach postrzega się zazwyczaj jako wiarygodne, odpowiedzialne i silne. Są urodzonymi przywódcami, którzy kierują się swoimi zasadami i bardzo rzadko je łamią. Ciemny brąz oczu spowity jest swego rodzaju tajemnicą, co przyciąga i hipnotyzuje. Osoby o jasnobrązowym zabarwieniu tęczówki są ciepłe, rodzinne i opiekuńcze. Są świetnymi słuchaczami, ale nie lubią dużo mówić — zwłaszcza o sobie. Potrafią radzić sobie z wszelkimi przeciwnościami losu i pomagać innym je przezwyciężać. 

Oczy piwne

Piwne oczy, często zwane też bursztynowymi lub złotymi, są nieoczywiste i trudno je opisać. Przybierają przeróżne odcienie — są mieszanką zieleni, brązu i szarości. Posiadacze piwnej tęczówki to często osoby wrażliwe, ale też odważne i lubiące ryzyko. To osoby rozrywkowe i wesołe, jednak równocześnie godne zaufania i stałe w uczuciach. 

Oczy niebieskie

Niebieskoocy to osoby uważane za spokojne, powściągliwe i wrażliwe. Nie podejmują raczej niepotrzebnego ryzyka, są powściągliwi i analityczni. Ich optymistyczne podejście do świata i wrodzona energia pomagają im w zjednaniu sobie grona wiernych przyjaciół. Ludzie o niebieskich oczach świetnie radzą sobie z zadaniami wymagającymi analizy, jednak ich nieco artystyczna dusza pozwala odnaleźć się także w kreatywnych zawodach.

Oczy zielone

Zielone oczy są jednymi z najrzadziej spotykanych u ludzi. Występują u nie więcej niż 2% ludzkości i najczęściej spotykane są u mieszkańców Europy Północnej i Środkowej. Osoby o tym zabarwieniu tęczówki są uważane za atrakcyjne, tajemnicze i interesujące. Często zielony kolor oczu idzie w parze z niebywałą inteligencją. Są z pozoru spokojni i wyważeni, jednak potrafią też tryskać energią i mają duże pokłady kreatywności. Nie boją się zadań wymagających niestandardowych rozwiązań, świetnie radzą sobie z presją czasu i potrafią dotrzymywać terminów.

Oczy szare

Osoby o szarych oczach należą do ludzi kreatywnych, silnych i dążących do celu. Nigdy nie spoczywają na laurach i dążą do ciągłego samodoskonalenia się. Realizują się w życiu zawodowym, są odważne i zaangażowane. W życiu prywatnym są zaś ostrożne i długo budują zaufanie do drugiej osoby. 

Czy kolor oczu wpływa na jakość widzenia? 

Od ilości melaniny zależny jest nie tylko kolor oczu, a także wysokość ryzyka zachorowania na niektóre schorzenia okulistyczne i nie tylko! Jak więc zabarwienie tęczówki może wpłynąć na zdrowie? Jakie choroby są najczęściej diagnozowane u jasnookich, a jakie u osób z ciemną barwą oczu? Sprawdź!

Najczęstsze choroby ciemnookich

U osób rasy białej o ciemnym zabarwieniu tęczówki wykazano zwiększone ryzyko zachorowania na jaskrę barwnikową. Charakteryzuje się ona uwalnianiem barwnika z nabłonka barwnikowego tęczówki, co skutkuje zwiększeniem ciśnienia w gałce ocznej, a to z kolei może prowadzić do obniżenia jakości widzenia lub nawet utraty wzroku. Ponadto, u ciemnookich obserwuje się także skłonność do występowania zaćmy, czyli postępującego zmętnienia soczewki oka. 

Zwiększony poziom melaniny u brązowookich powoduje, że do mózgu dociera mniejsza ilość światła słonecznego. Sprawia to, że posiadacze ciemnych oczu mają większą skłonność do powstawania choroby afektywnej sezonowej, zwanej też depresją sezonową, niż osoby o jasnej karnacji i jasnych oczach. Duża ilość melaniny chroni przed promieniowaniem słonecznym, dlatego też osoby ciemnookie stosunkowo rzadko zapadają na nowotwory skóry, czy bielactwo.

Jasne oczy a skłonność do chorób

Zwyrodnienie plamki żółtej jest schorzeniem diagnozowanym niemal dwukrotnie częściej u posiadaczy oczu o jasnym zabarwieniu tęczówki (zielonym, niebieskim czy szarym), niż u ciemnookich. Osoby z jasnym kolorem oczu są także bardziej narażone na uszkodzenie wzroku spowodowane promieniowaniem słonecznym, a także powstawanie chorób skóry, w tym czerniaka. Dzieje się tak, ponieważ skóra i oczy osób jasnookich nie są dostatecznie chronione przed szkodliwym działaniem słońca.

Posiadanie jasnych oczu ma też jednak pozytywne strony. Jasnoocy charakteryzują się zwiększoną odpornością psychiczną, przez co rzadziej chorują na depresję, a także cechują się stosunkowo podwyższoną odpornością na ból.

Sprawdź również: Gdy pojawi się jęczmień pocieramy oko złotą obrączką — czy to mit?

Od czego zależy kolor oczu – podsumowanie

Zwierciadło duszy czy drzwi do serca — znamy wiele pięknych i poetyckich określeń na oczy. Każde z nich, niezależnie od barwy, są niesamowite i zachwycające. Najważniejsze jest jednak to, by zadbać o ich zdrowie, by przez całe życie móc patrzeć nimi na świat. Warto zatem regularnie wykonywać badania okulistyczne. 

Jeśli poszukujesz nowych okularów, soczewek kontaktowych, czy też akcesoriów, sprawdź szeroką ofertę produktową sklepu Family Optic. Kupisz u nas m.in. soczewki kolorowe, dzięki którym zyskasz wymarzony kolor oczu.