Dwukolorowe oczy – czym jest heterochromia i czy należy się jej obawiać?

Co to jest heterochromia i czy dwukolorowe oczy to zjawisko, które może okazać się groźne bądź wymaga leczenia? W artykule omawiamy różnobarwność tęczówki – wyjaśnimy jej najczęstsze przyczyny, przedstawimy ciekawostki oraz rozwiejemy wątpliwości o tym, jakie są rodzaje heterochromii. 

Spis treści:
1. Czym jest heterochromia? Definicja i przykłady
2. Heterochromia – rodzaje

3. Czy heterochromia jest groźna?

4. Heterochromia – oczy wyjątkowe, które przyciągają spojrzenia

Czym jest heterochromia? Definicja i przykłady

Co to heterochromia z naukowego punktu widzenia? To wrodzona wada, która polega na różnym zabarwieniu tęczówki jednego i drugiego oka lub na różnicach w rozmieszczeniu barwnika w różnych obszarach tęczówki jednego oka. Parafrazując – posiadacze heterochromii mogą mieć np. jedno oko zielone, a drugie brązowe, lub to samo oko mieniące się kilkoma barwami w różnych proporcjach.

Sprawdź również: 10 sposobów, jak dbać o oczy

Rozpoznanie heterochromii nie jest zatem trudne – wystarczy spojrzeć komuś w oczy, aby szybko zauważyć odmienne kolory. Zdarza się jednak, że w niektórych przypadkach heterochromia jest mylona ze znamieniem tęczówki. Główną różnicą między nimi jest to, że znamię zazwyczaj jest koloru brązowego i ma okrągły kształt. Co ważne, może być ono złośliwe, dlatego jeśli zauważysz je w swoim oku, udaj się po poradę lekarza. 

A skąd bierze się to zjawisko? Jak już wspominaliśmy, jest to dolegliwość genetyczna, z którą przychodzi się na świat. Różnobarwność tęczówki nie jest widoczna od razu – najczęściej noworodki, których dotyczy heterochromia, mają oczy w odcieniach błękitu. Kolor oczu zmienia się z jaśniejszych na ciemniejsze w ciągu pierwszego roku życia, przy czym najwięcej zmian zachodzi między 3 a 6 miesiącem życia. Zmiany te są zależne od unerwienia adrenergicznego. W okolicach 3-4 roku życia ilość barwnika stabilizuje się, a oko przyjmuje swój ostateczny kolor. Niebieskie oczy wyróżniają się niewielką ilością melaniny, z kolei brązowe – są w nią bogate.

Dwukolorowość oczu najczęściej występuje samoistnie. Zdarza się jednak, że jest to objaw innych chorób, np.

● piebaldyzmu (któremu towarzyszą także plamy na skórze, pojedyncze jasne pasmo włosów),

● zespołu Waardenburga (plamy bielacze na skórze, niedosłuch czuciowo-nerwowy, jasne pasmo włosów),

● zespołu nietrzymania barwnika (zmiany skórne),

● zespołu Hornera (m.in. wolne rozszerzanie źrenicy, zapadnięcie gałki ocznej do oczodołu),

● zespołu Sturge’a-Webera (tzw. plamy typu czerwonego wina),

● zespołu Parry’ego-Romberga (atrofia tkanek miękkich i twardych połowy twarzy).

W skrajnych przypadkach heterochromia może być następstwem choroby przebytej przed narodzeniem bądź urazu, którego płód doznał, przebywając w macicy.

Heterochromia – rodzaje

Skoro już wiesz, czym jest heterochromia, wyjdźmy nieco dalej poza jej definicje i naukowe objaśnienia przyczyn. Ważne są również rodzaje heterochromii.

Wyróżnia się trzy rodzaje heterochromii:

● całkowita (heterochromia iridis),

● segmentowa/częściowa/sektorowa heterochromia (heterochromia iridium),

● heterochromia centralna.

Pierwsza z nich, czyli całkowita, oznacza, że jedna tęczówka jest innego koloru niż druga. Na przykład, Twoje prawe oko może być niebieskie, a lewe – zielone lub brązowe. Co ciekawe, dwoje „niedopasowanych” kolorystycznie oczu to najrzadziej występujący rodzaj heterochromii u człowieka, jednak dość częsty u pewnej rasy psów. Mamy na myśli oczywiście husky syberyjskiego – średnio co szósty z nich ma całkowitą heterochromię, zwykle występującą w postaci jednego ciemnobrązowego oka i drugiego lodowato niebieskiego.

W drugim przypadku, czyli heterochromii częściowej, różne części tej samej tęczówki mają odmienne kolory. Dwukolorowe oczy mają wówczas niepowtarzalny wzór – trudno będzie znaleźć dwa przypadki heterochromii sektorowej, wyglądające dokładnie tak samo. Jedna osoba może mieć oko w połowie zielone i w połowie brązowe, a inna – niemalże w całości niebieskie z maleńką plamką w kolorze orzecha laskowego. Kolor wtórny może wyglądać jak cienki plasterek w jednym oku i zająć nawet dwie trzecie tęczówki w innym oku. Heterochromia sektorowa pojawia się najczęściej, gdy mowa o wielobarwności tęczówki. Może wystąpić w jednym lub obu oczach.

Czy heterochromia jest groźna?

Na początku artykułu, gdy wyjaśnialiśmy, co to jest heterochromia oczu, w definicji pojawiło się słowo „wada”. Czy oczy różnego koloru na pewno można jednak uznać za coś negatywnego? A może wprost przeciwnie – są unikatowe i wyróżniają ich posiadacza?

Otóż różne kolory oczu, jeśli są dolegliwością wrodzoną, nie powinny stanowić zagrożenia dla zdrowia czy osłabiać wzroku, np. wraz z wiekiem. Osoby, które je posiadają, powinny jednak pamiętać o regularnej, częstej wizycie u lekarza okulisty i badaniu wzroku. Heterochromii nie można jednak wyleczyć – jeśli dwukolorowe oczy są zbyt uciążliwe ze względu na estetykę, opcją może być np. noszenie jednokolorowych soczewek.

Polecamy także: Jak dobrać idealny kolor soczewek kontaktowych?

Heterochromia może jednak towarzyszyć innym dolegliwościom, często poważnym i zagrażającym zdrowiu. Aby móc je wykluczyć, niemowlę, u którego zauważono dwukolorowe oczy, powinno zostać zbadane przez okulistę, który potwierdzi wygląd heterochromii i poszuka wszelkich przyczyn leżących u jej podłoża. 

Ewentualne leczenie heterochromii – jeśli okaże się konieczne – skupia się na leczeniu wszelkich przyczyn leżących u podstaw tego stanu. Jeśli u dziecka nie występują inne problemy, zwłaszcza te związane ze wzrokiem i wyglądem tęczówki, dalsze działania medyczne nie muszą być konieczne.

Zdarzają się jednak przypadki, kiedy heterochromia objawia się w późniejszym okresie życia. Określa się ją wówczas jako nabyta heterochromia. Przyczyny takiego stanu mogą być różne, zwykle jednak wywołały go:

● uraz oka,

● nabyty zespół Hornera,

● krwawienie w oku,

● jaskra i niektóre leki stosowane w jej leczeniu,

● obrzęk spowodowany zapaleniem błony naczyniowej oka,

● heterochromiczne zapalenie rogówki Fuchsa,

● melanoza oczna,

● operacja oka,

● zespół ektropionu tęczówki,

● cukrzyca,

● nowotwór oka, np. czerniak,

● zespół rozproszenia pigmentu,

● zespół Posnera-Schlossmana,

● łagodne i złośliwe nowotwory tęczówki,

● zespół Chediak-Higashi,

● okluzja żyły środkowej siatkówki.

Jeśli heterochromia pojawi się u Ciebie w wieku nastoletnim lub dorosłym, bądź zmieni swój wygląd, koniecznie zgłoś się do okulisty. Lekarz z pewnością wykona szczegółowe badanie oczu, aby móc poznać przyczyny tego stanu, wykluczyć ewentualne zagrożenia (np. znamiona), a jeśli to konieczne, zaproponuje również leczenie.

Heterochromia – oczy wyjątkowe, które przyciągają spojrzenia

Heterochromia – co to takiego? To niezwykłe zjawisko, gdy tęczówki danej osoby mają różne kolory. Jak wspominaliśmy, zwykle jest to „wada” genetyczna”, która ujawnia się w okresie dziecięcym. Wielokolorowe oczy najczęściej nie są powodem do zmartwień – ich pojawienie się wymaga co prawda konsultacji z lekarzem okulistą, jednak zwykle nie musi skończyć się leczeniem.

Jeśli jednak w wieku nastoletnim czy dorosłym zauważyłeś objawy heterochromii – całkowitej, częściowej bądź centralnej – koniecznie udaj się na wizytę do specjalisty. Niestety heterochromia wtórna może być następstwem choroby, dlatego wymaga pilnej konsultacji z okulistą, który wykluczy zagrożenie lub wdroży niezbędne leczenie. 

Jeśli szukasz sprawdzonych lekarzy okulistów, którzy kompleksowo skontrolują stan całego narządu wzroku, wybierz Family Optic. Nasz zespół składa się z doświadczonych ekspertów, którzy dokładnie zapoznają się z Twoim problemem, zlecą i wykonają niezbędne badania, a jeśli to konieczne – wdrożą także leczenie, które przyniesie efekty. Sprawdź lokalizację naszych salonów i zaufaj naszemu doświadczeniu.

A może jesteś posiadaczem dwukolorowych oczu i masz dość tego efektu? Lub wprost przeciwnie – chciałbyś pobawić się wyglądem i wypróbować, jak na Twoich oczach wyglądają dwa różne kolory tęczówek? W obu tych przypadkach pomogą kolorowe soczewki. Do wyboru masz wiele barw, zarówno klasyczny błękit, zieleń i brąz, jak i nieco bardziej odważne odcienie, jak czerń, czerwień czy żółć. Soczewki mogą tworzyć na oku również efekt wzoru, np. pajęczej sieci, czy spirali. Efekt przyciąga spojrzenia, a soczewki są łatwe w zakładaniu oraz ściąganiu, a przede wszystkim bezpieczne dla oka – zostały przebadane okulistycznie, dlatego nie musisz martwić się o podrażnienia czy alergię.