Komputerowe badanie wzroku - czym jest, na czym polega?

Od wielu lat jednym z popularnych haseł reklamowych salonów optycznych jest komputerowe badanie wzroku. Czy faktycznie jest to procedura, którą warto wywyższać jako złoty standard badania wzroku? Jak to wygląda w praktyce? Poznaj kilka najważniejszych informacji na temat komputerowego badania wzroku i dowiedz się kiedy można i warto je stosować.

Czym jest komputerowe badanie wzroku?

Komputerowe badanie wzroku jest niczym innym jak pomiarem wady wzroku (refrakcji, wady refrakcji) za pomocą komputera - a dokładniej, urządzenia nazywanego autorefraktometrem. Autorefraktometria jest badaniem obiektywnym, czyli nie wymaga czynnego udziału pacjenta. Sam pomiar polega na wprowadzeniu do oka wiązki promieniowania podczerwonego, które ulegają odbiciu od siatkówki, a następnie są analizowane przez komputer. Każde oko badane jest osobno. Biorąc pod uwagę pomiary, często połączone z keratometrią - pomiarem krzywizny rogówki, automat wylicza wartość refrakcji. Możliwe są trzy wyniki:

• krótkowzroczność - wartość sferyczna minusowa,

• nadwzroczność - wartość sferyczna plusowa,

• astygmatyzm - wartość cylindryczna, zależnie od ustawień i preferencji może być podana w plusie lub minusie.

Samo badanie jest szybkie, nieinwazyjne i całkowicie bezbolesne. Podsumowując, autorefraktometria polega na wstępnym, przesiewowym określeniu wady wzroku pacjenta. Kluczowym aspektem jest słowo "wstępne", ponieważ komputerowe badanie wzroku powinno być traktowane jedynie jako badanie pomocnicze, które nie zastępuje pełnej diagnostyki. Aby dobrać odpowiednią korekcję wzroku, konieczne jest uwzględnienie odczuć oraz preferencji pacjenta.

Komputerowe badanie wzroku a dobór okularów korekcyjnych

Często może wydawać się, że komputerowe badanie wzroku jest wystarczające do zamówienia wymaganych okularów korekcyjnych. W salonach optycznych regularnie stawiają się osoby z wydrukiem wyniku takiego badania, chcąc na jego podstawie wykonać okulary i okazują zdziwienie, kiedy proponowane im jest pełne i profesjonalne badanie wzroku. Jakkolwiek możliwe jest, że odczyt z autorefraktometru będzie tożsamy z ostateczną korekcją, to taka sytuacja jest stosunkowo rzadka. W praktyce, bardzo często pomiary autorefraktometrem są w jakiś sposób zaburzone, co sprawia, że ostateczny wynik różni się od rzeczywistej refrakcji. Do najczęściej występujących problemów pomiarowych należą:

• akomodacja - zwłaszcza u dzieci, młodzieży oraz młodych dorosłych, silna akomodacja sprawia, że wyniki często przesunięte są w stronę bardziej minusowych lub mniej plusowych,

• pacjent nie patrzy tam gdzie powinien - nawet małe odchylenia od punktu patrzenia mogą powodować zmiany w wyniku,

• wysokie wady refrakcji - dokładność pomiaru zmniejsza się wraz ze wzrostem wartości wady,

• wąska źrenica - u pacjentów z nadzwyczaj wąską źrenicą pomiar może być utrudniony lub niedokładny,

• zamglenia w poszczególnych strukturach oka - w przypadku chorób takich jak np. zaćma lub skrzydlik,

• niezamierzone ruchy oczu - osoby z zezem lub oczopląsem również mogą mieć problemy z uzyskaniem prawidłowego wyniku,

• inne problemy związane z patologiami układu wzrokowego - np. stożek rogówki.

Komputerowe badanie wzroku nie pomoże przy problemach z czytaniem

Warto także zaznaczyć, że komputerowe badanie wzroku jest pomiarem refrakcji na dal, zatem osoby potrzebujące okularów do czytania nie byłyby nawet w stanie takich okularów dobrać bez badania specjalistycznego.

Dodatkowe badania wzroku

Jak już wcześniej wspomniałem, badanie autorefraktometrem jest badaniem wstępnym. Bardzo często, na samym początku pełnego badania wzroku, specjalista będzie chciał wykonać pomiar obiektywny przed przejściem do badania subiektywnego. Alternatywą dla autorefraktometrii jest skiaskopia, która jednak jest metodą stosunkowo trudną do wykonania i wymaga wprawnego specjalisty oraz czasu. W związku z tym, większość gabinetów wyposażona jest w autorefraktometr, który mimo swoich wad, jest przyrządem wygodnym, łatwym oraz szybkim w obsłudze, a dodatkowo w zupełności wystarczającym w mało skomplikowanych przypadkach. W przypadku traktowania komputerowego badania wzroku jako badania wstępnego, bardzo wysoka precyzja pomiaru schodzi na drugi plan, ponieważ dla specjalisty kluczowe jest jedynie wstępne zapoznanie się z wadą wzroku pacjenta, którą i tak będzie uściślał na dalszym etapie badania. Ogromną zaletą autorefraktometrów w dzisiejszych czasach jest ich duża różnorodność - występują aparaty umożliwiające dodatkowo pomiar ciśnienia, topografię rogówki lub aberrometrię.

Badanie subiektywne jest kluczowe

Pełne badanie optometryczne polega na ustaleniu wady refrakcji na podstawie odczuć oraz preferencji pacjenta. Docelowo, dobrana korekcja powinna zapewniać osobie badanej optymalne widzenie oraz komfort. W tym celu przeprowadza się szereg testów w kategoriach akomodacji, widzenia obuocznego oraz ocenia się przedni odcinek oraz dno oka.

Komputerowe badanie wzroku - podsumowanie

Autorefraktometr nie jest przyrządem złym, wręcz przeciwnie, jest to narzędzie bardzo przydatne w codziennej praktyce specjalistycznej. Warto potępiać jedynie sprowadzanie badania wzroku do wydruku, a nie samo narzędzie. Wielofunkcyjny autorefraktometr pozwoli wykryć wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, oceni promienie krzywizny rogówki, które są niezbędne do doboru soczewek kontaktowych, a to tylko jedne z wielu możliwości. Badanie komputerowe, jak wiele innych narzędzi służy do tego, żeby ułatwiać pracę specjaliście i umożliwiać pełniejszą diagnostykę, a dodatkowo jest doskonałym narzędziem przesiewowym. Pomiar autorefraktometrem pozwala przesiewowo sprawdzić, czy dana osoba powinna zainteresować się pełnym badaniem wzroku. Tego typu akcje są organizowane regularnie, zatem jeżeli masz problemy wzrokowe i nie nosisz okularów, to warto sprawdzić przy okazji, czy nie masz wady wzroku, którą należy dogłębnie zbadać.

Często komputerowe badanie wzroku może wydawać się jako złoty standard badania wzroku, ale w praktyce tak nie jest. Przede wszystkim należy pamiętać, że na podstawie wydruku z komputerowego badania wzroku nie powinniśmy wykonywać okularów lub kupować soczewek kontaktowych. Tak dobrane okulary mogą niekiedy okazać się funkcjonalne, aczkolwiek w dużej ilości przypadków, ostrość widzenia i komfort w nich nie będą optymalne. Takie badanie nie bierze pod uwagę kluczowych informacji ze strony pacjenta, które umożliwiają odpowiednie określenie wartości korekcji, a jedynie samą wadę wzroku, która też nie musi być dokładna. Warto przeprowadzić także badanie dna oka, badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz badanie pola widzenia w celu przeprowadzenia pełnej diagnostyki. Warto zapamiętać, że komputerowe badanie wzroku nie jest złotym standardem badania, a jedynie początkiem do pełnego, specjalistycznego badania wzroku.