Jak zatrzymać postępującą wadę wzroku u dziecka? metody kontroli krótkowzroczności

Krótkowzroczność należy do najczęściej występujących wad wzroku. Szacuje się, że do 2050r. aż połowa populacji na świecie będzie krótkowzroczna. Większość przypadków powstawania tej wady wzroku wiąże się ze zbyt szybkim wzrostem długości gałki ocznej w dzieciństwie.

Spis treści:

1. Co to jest krótkowzroczność?

2. Dlaczego zajmować się krótkowzrocznością u dzieci?

3. Jak zapobiegać powstawaniu krótkowzroczności u dzieci?

4. Metody umożliwiające spowolnienie rozwoju krótkowzroczności

5. Podsumowanie

Co to jest krótkowzroczność?

Krótkowzroczność to wada wzroku, która powoduje nieostre widzenie z dalekich odległości. Dziecko krótkowzroczne zazwyczaj widzi dobrze z bliska - nie ma problemów z czytaniem czy przeglądaniem telefonu, ale trudność sprawia mu przepisywanie z tablicy czy oglądanie telewizji. Oczy dziecka powinny rosnąć od urodzenia do wczesnych lat nastoletnich (w okresie dojrzewania), a następnie wzrost gałki ocznej powinien się zatrzymać. W postępującej krótkowzroczności oczy rosną zbyt szybko – za niepokojący przyjmuje się roczny przyrost mocy o więcej niż 0.50D. Gdy dziecko staje się krótkowzroczne, pogorszenie widzenia następuje co 6-12 miesięcy, co wymaga częstych badań wzroku i częstych zmian okularów. Większość dzieci i młodzieży z krótkowzrocznością ma tendencję do stabilizacji wady wzroku od około 18 roku życia do wczesnych lat 20.

Dlaczego zajmować się krótkowzrocznością u dzieci?

Nadmierny wzrost oka budzi niepokój, ponieważ nawet niewielkie rozciąganie siatkówki może prowadzić do zwiększonego prawdopodobieństwa wystąpienia chorób oczu zagrażających w późniejszym życiu, takich jak krótkowzroczne zwyrodnienie plamki żółtej, odwarstwienie siatkówki i zaćma. Rozwój krótkowzroczności budzi duże zaniepokojenie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), pracowników opieki zdrowotnej, specjalistów zajmujących się ochroną wzroku, a także rodziców.

Progresja wady następuje najszybciej u młodszych dzieci, zwłaszcza poniżej 10 roku życia. Oznacza to, że najważniejszym etapem w życiu dziecka w którym powinniśmy szczególnie zwracać uwagę na widzenie i higienę pracy wzrokowej jest etap wczesnoszkolny do 10rż. Spowolnienie postępu krótkowzroczności ma na celu zastosowanie określonych metod leczenia, aby zahamować lub w zadowalającym stopniu zwolnić nadmierny wzrost gałki ocznej. Eksperci są zgodni, że leczenie krótkowzroczności należy rozpocząć u wszystkich dzieci w wieku poniżej 12 lat i kontynuować do późnych lat nastoletnich.

Krótkoterminową korzyścią spowolnienia progresji krótkowzroczności jest to, że recepta dziecka będzie się zmieniać wolniej, zapewniając mu wyraźniejsze widzenie na dłużej między badaniami oczu. Długoterminową korzyścią jest zmniejszenie ryzyka chorób oczu i zaburzeń widzenia w ciągu całego życia.

Jak zapobiegać powstawaniu krótkowzroczności u dzieci?

Jednym z powodów rozwoju krótkowzroczności u dzieci są czynniki genetyczne. Jeśli oboje rodziców dziecka jest krótkowzrocznych to ryzyko odziedziczenia wady jest dużo większe.
Istnieją jednak pewne zdrowe nawyki, które możesz zastosować, by uniknąć problemów z widzeniem dziecka. Według badań naukowych przebywanie na dworze przy naturalnym świetle dziennym opóźnia początek krótkowzroczności i ogranicza jej ostateczny zakres. Zatem przede wszystkim należy zadbać o to, żeby dziecko spędzało więcej czasu na świeżym powietrzu - minimum 2 godziny dziennie. Zabawy i sporty takie jak bieganie, jazda na rowerze, gra w piłkę, które wymagają patrzenia w dal są wskazane, aby uniknąć krótkowzroczności i jak najdłużej zapewnić dziecku ostre widzenie.

Bardzo ważne jest również to, aby występująca krótkowzroczność była w pełni skorygowana, co pociąga za sobą konieczność regularnego badania wzroku (przynajmniej raz w roku) tak, by nie korzystać z korekcji słabszej, niż wada refrakcji. Należy również zwracać uwagę na wszystkie objawy mogące świadczyć o pogorszeniu widzenia takie jak np. mrużenie oczu, czy podchodzenie bliżej do telewizora.

Dziecko powinno mieć odpowiednio przygotowane stanowisko do nauki. Należy pamiętać o zapewnieniu dobrego oświetlenia czytanego tekstu, oraz o pilnowaniu odległości pracy - korzystanie z telefonu w odległości zaledwie kilkunastu centymetrów mocno obciąża układ wzrokowy i może powodować bóle głowy, ale również w znacznym stopniu przyczynia się do problemów z widzeniem. Poza czasem spędzanym w szkole dziecko nie powinno poświęcać więcej niż 2 godziny dziennie na intensywną pracę w bliskich odległościach. Pamiętajmy również o wprowadzaniu regularnych przerw w pracy - co 20 minut poprośmy dziecko, aby popatrzyło na dalekie odległości najlepiej przez okno przez minimum 20 sekund.
Wszystkie te czynniki środowiskowe mają największe znaczenie jeszcze przed powstaniem nawet małej krótkowzroczności, dlatego tak ważna jest profilaktyka i regularne wizyty kontrolne zarówno u optometrysty jak i okulisty.

Metody umożliwiające spowolnienie rozwoju krótkowzroczności

Standardowe, jednoogniskowe okulary “ minusowe” lub soczewki kontaktowe nie spowalniają progresji krótkowzroczności u dzieci. Natomiast wykazano, że określone rodzaje okularów, soczewek kontaktowych i kropli do oczu zwanych atropiną spowalniają postęp krótkowzroczności.

Najlepsza opcja dla Twojego dziecka będzie zależeć od aktualnej recepty oraz innych czynników dotyczących wzroku i zdrowia oczu określonych podczas badania wzroku. Twój optometrysta omówi z Tobą dostępne opcje, aby wybrać najlepszą z nich. Ważne jest, aby pamiętać, że żadne leczenie nie może obiecać zatrzymania progresji krótkowzroczności u dzieci, a jedynie spowolnienie jej.

1. Miękkie soczewki kontaktowe do kontroli krótkowzroczności

   Standardowe jednoogniskowe soczewki kontaktowe nie spowalniają pogorszenia krótkowzroczności, ale specjalne konstrukcje wieloogniskowe tak. Te konkretne produkty korygują zarówno niewyraźne widzenie, jak i spowalniają progresję krótkowzroczności.

2. Okulary z soczewkami spowalniającymi progresję krótkowzroczności

   Soczewki okularowe przeznaczone do kontroli krótkowzroczności nie tylko zapewniają dobrą ostrość widzenia, ale też nie pozwalają, aby wada wzroku szybko się pogłębiała. W soczewkach zastosowano specjalną technologię D.I.M.S., która powoduje rozogniskowanie w peryferyjnych częściach siatkówki, dzięki czemu oko nie jest stymulowane do szybszego wzrostu i w konsekwencji postęp krótkowzroczności jest wolniejszy. 

3. Metoda farmakologiczna - stosowanie atropiny w niskich stężeniach

   Krople do oczu z atropiną w stężeniach wyższych (zwykle od 0,5% do 1%) stosuje się w celu tymczasowego rozszerzenia źrenicy oka i zatrzymania pracy mięśni oczu pozwalających na przeprowadzenie badań klinicznych. Krople do oczu z atropiną o niskim stężeniu (od 0,01% do 0,05%) są przeznaczone do kontroli krótkowzroczności i mają znacznie mniej skutków ubocznych. Okulary lub soczewki kontaktowe są nadal potrzebne, aby skorygować niewyraźne widzenie spowodowane krótkowzrocznością, ponieważ atropina działa tylko spowalniając postęp krótkowzroczności. Krople należy stosować systematycznie przez okres minimum dwóch lat i przeprowadzać regularne kontrole okulistyczne.

4. Soczewki ortokorekcyjne

   Soczewki kontaktowe ortokorekcjyjne nosi się na noc i zdejmuje po przebudzeniu, tak że nie są potrzebne żadne okulary ani soczewki kontaktowe, aby zapewnić prawidłowe widzenie w ciągu dnia. Mogą wymagać większej liczby wizyt w celu dopasowania niż inne rodzaje leczenia krótkowzroczności. Przystosowanie się do odczucia soczewki na oku może zająć 1-2 tygodnie, ale nie powinno wpływać na sen.

Podsumowanie

Nie możemy pozwolić na to, aby związana z nadmiernym wzrostem gałki ocznej wada wzroku dziecka ciągle postępowała. Kolejne wypisywanie recept na mocniejsze szkła okularowe nie jest rozwiązaniem problemu. Regularne badania wzroku, kontrola krótkowzroczności pod okiem optometrysty, który dobierze najlepszą możliwą metodę i dbanie o prawidłowe warunki nauki i odpowiednią ilość czasu na świeżym powietrzu to jedyny sposób, aby uchronić, tak bardzo obciążony w dzisiejszych czasach układ wzrokowy młodego człowieka.

Bibliografia

1. Holden BA, Fricke TR, Wilson DA, Jong M, Naidoo KS, Sankaridurg P, Wong TY, Naduvilath TJ, Resnikoff S. Global Prevalence of Myopia and High Myopia and Temporal Trends from 2000 through 2050. Ophthalmology. 2016 May;123(5):1036-42.

2. COMET Group. Myopia stabilization and associated factors among participants in the Correction of Myopia Evaluation Trial (COMET). Invest Ophthalmol Vis Sci. 2013 Dec 3;54(13):7871-84.

3. Flitcroft DI. The complex interactions of retinal, optical and environmental factors in myopia aetiology. Prog Retin Eye Res. 2012 Nov;31(6):622-60.

4. https://www.myopiacare.org/pl/

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją lub etykietą.