Wywiad poprzedzający badanie wzroku
Podczas korzystania z usług specjalistów w dziedzinie narządu wzroku, możesz zauważyć, że badania często różnią się pod względem wykonywanych działań czy przeznaczonego na nie czasu. Dzieje się tak, ponieważ w zależności od rodzaju badania, a także zgłaszanych dolegliwości, specjalista musi wykonać odmienne czynności.
Każde badanie wzroku powinno rozpocząć się od obszernego wywiadu z pacjentem. Istotne dla badania wzroku będą nie tylko informacje o poprzedniej korekcji czy odczuwanych dolegliwościach, takich jak bóle głowy, ale także charakter pracy pacjenta, sposób spędzania wolnego czasu oraz przebyte choroby, operacje lub urazy oczu.
Zdarza się, że pacjenci są zdziwieni, gdy optometrysta dopytuje o choroby ogólne czy zażywane leki. Nie jest on lekarzem, ale posiada specjalistyczną wiedzę, która pozwala mu odnieść te informacje do stanu gałki ocznej oraz dobieranej korekcji.
Dobór korekcji – dlaczego przeprowadzenie komputerowego badania wzroku nie wystarczy?
Komputerowe badanie wzroku, które przeprowadzane jest przy pomocy autorefraktometru, jest jedynie pomiarem orientacyjnym. Pozwala ono przyspieszyć badanie wady wzroku, ale go nie zastąpi.
Aby prawidłowo i dokładnie dobrać soczewki okularowe czy soczewki kontaktowe pod względem ich mocy, optometrysta przeprowadza badanie ostrości wzroku danego pacjenta bez korekcji lub w dotychczasowej korekcji. Następnie wykonuje odpowiednie procedury i mierzy wadę wzroku dla prawego oraz lewego oka. Trzeba ocenić również widzenie obuoczne w poszczególnych mocach okularów oraz wyrównać napięcia akomodacji obu oczu.
Czy dobór mocy okularów lub soczewek kontaktowych to pełne badanie wzroku?
Część pacjentów, gdy chce zbadać swój wzrok, udaje się na badanie optometryczne w salonie optycznym jedynie w celu doboru okularów lub dopasowania soczewek kontaktowych. Nie wszyscy wiedzą jednak, że sam dobór korekcji nie stanowi pełnego badania wzroku i nie zawsze przyniesie rozwiązanie dla występujących dolegliwości.
Dobór mocy korekcji powinien zostać poprzedzony, poza wywiadem, badaniami wstępnymi, takimi jak pomiar rozstawu źrenic czy ostrość widzenia w dotychczasowej korekcji. W ramach pomiarów wstępnych optometrysta może sprawdzić też stan akomodacji czy widzenia obuocznego, z którym pacjent pojawił się w gabinecie, by móc skorelować je ze zgłaszanymi dolegliwościami.
Gdy optometrysta ma już pewien pogląd na stan wzroku pacjenta, korzysta z technik takich jak refraktometria, skiaskopia czy badanie podmiotowe i dopiera odpowiednią korekcję okularową lub soczewkową.
Specjalista oceni też stan oczu przy pomocy lampy szczelinowej, co jest wysoce istotne przy doborze soczewek kontaktowych – należy określić czy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania do ich stosowania. Przy użyciu lampy szczelinowej optometrysta może wykonać również badanie dna oka przy wąskiej źrenicy.
Badanie wykonywane przy użyciu kropli ma na celu ocenienie całego dna oka i postawienie diagnozy może zostać wykonane przez okulistę. Profesjonalne badanie wzroku powinno także uwzględnić pomiary widzenia obuocznego w nowej korekcji wzroku oraz, w zależności od potrzeb pacjenta, innych parametrów widzenia.
Standard badania optometrycznego ustanowiony przez Polskie Towarzystwo Optometrii i Optyki (PTOO)
Organizacją działającą w Polsce, która zrzesza optometrystów z całego kraju, jest Polskie Towarzystwo Optometrii i Optyki. Zgodnie ze swoim statutowym założeniem dotyczącym podnoszenia jakości ochrony wzroku w Polsce, PTOO wprowadziło konkretny standard badania optometrycznego. Ma on stanowić wzorzec prawidłowej obsługi medycznej w zakresie ochrony wzroku.
Opracowany standard badania wymaga od optometrysty określenia stanu zdrowia pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem układu wzrokowego, stanu refrakcji, czyli wady wzroku, stanu akomodacji oraz stanu widzenia obuocznego. Wyróżnia on aż 15 obowiązkowych do przeprowadzenia rodzajów badań, które powinno zawierać badanie optometryczne. Jednym z nich jest badanie w lampie szczelinowej, które obejmuje ocenę aż 12 różnych struktur oka.
Zgodnie z założeniami Polskiego Towarzystwa Optometrii i Optyki, w przypadku braku warunków do wykonania określonych pomiarów, optometrysta musi poinformować o tym pacjenta i skierować go do innego specjalisty w celu uzupełnienia badania. Jeżeli to konieczne, optometrysta powinien także w trakcie badania skierować do okulisty w celu rozważenia odpowiedniego leczenia.
Podsumowanie — czy pomiary wykonywane przez optometrystę mogą trwać dłużej niż badanie okulistyczne?
Jeżeli weźmiesz pod uwagę wszystkie powyższe informacje, możesz zauważyć, że optometrysta wykonuje szereg różnego rodzaju pomiarów, aby znaleźć właściwe i jak najlepsze rozwiązanie w odpowiedzi na dolegliwości związane ze wzrokiem. W związku z tym, prawidłowe badanie optometryczne nie będzie trwało kilkunastu minut.
Standardowe badanie wzroku zajmuje około 30 minut. Wizyta może być jednak dłuższa, m.in. gdy optometrysta chce wykonać badanie wzroku dzieci, osób starszych, osób słabowidzących lub nauczyć aplikacji soczewek kontaktowych osoby, które do tej pory ich nie używały. Dodatkowe pomiary, takie jak badanie pola widzenia, mogą ponadto wymagać umówienia się na dodatkową wizytę lub do innego specjalisty.
Badanie kontrolne, gdy dobierane były soczewki kontaktowe, może być natomiast krótsze, ponieważ stanowi ono kontynuację poprzednich wizyt i nie zawsze konieczne jest wykonywanie wszystkich pomiarów dotyczących układu wzrokowego.
Choć w dzisiejszych czasach tempo życia wymusza na nas coraz szybsze działanie, należy postawić sobie jednak pytanie — udaję się do optometrysty, by szybko dobrać okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe, czy znaleźć najlepsze rozwiązanie dla swojego układu wzrokowego i zniwelować problemy związane ze wzrokiem?