Czym jest akomodacja oka?

Akomodacja, inaczej nastawność oka, to proces, w którym dzięki zmianie kształtu soczewki jest możliwe ostre widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach.

Akomodacja oka – jak to się dzieje?

Amplituda akomodacji to największa zmiana mocy optycznej soczewki, jaką może wykonać oko pacjenta. Amplitudę akomodacji możesz obliczyć, znając punkt bliży wzrokowej – jest to najbliżej położony przedmiot, dla którego Twoje oko jest w stanie stworzyć wyraźny obraz na siatkówce i punkt daleki. Dla osób, które mają prawidłowo dobraną korekcję wzroku lub nieobarczonych żadną wadą wzroku, taki punkt znajduje się w nieskończoności.

Amplituda akomodacji jest to parametr, który zmienia się wraz z wiekiem. Dlaczego? Nasz punkt bliski z biegiem lat jest położony coraz dalej, co ma bezpośredni wpływ na naszą amplitudę akomodacji.

Tak jak w fizyce każda akcje wywołuję odpowiednią reakcję, tak w oku także znajduje się analogiczny parametr, a mianowicie odpowiedź akomodacji. Działając na oko określonym bodźcem, spodziewamy się określonej wartości odpowiedzi akomodacji. Bardzo często odpowiedź jest zbyt słaba lub za mocna, co wpływa na zaburzenia akomodacji oka.

Sprawność akomodacji możemy porównać do szybkości, z jaką jesteś w stanie zmieniać moc soczewki. Parametr ten mierzymy, używając flipperów z soczewkami dodatnimi i ujemnymi. Innym parametrem, który sprawdzamy podczas badania akomodacji, jest stabilność akomodacji. Możemy ten parametr przyrównać do wytrzymałości.

Warto wiedzieć: 10 sposobów, jak dbać o oczy

Co, jeśli akomodacja nie działa prawidłowo?

Zaburzenia akomodacji oka mają miejsce, gdy niektóre składowe akomodacji oka nie działają prawidłowo. Wyróżniamy różne rodzaje zaburzeń akomodacji oka.

Należy do nich m.in. prezbiopia, czyli tzw. starczowzroczność. Z wiekiem zdolność akomodacji spada, jest to proces fizjologiczny, który dotyczy każdego człowieka. Punkt bliski się oddala, co możemy obserwować u osób dorosłych, którzy oddalają tekst, aby móc go przeczytać – jest to tzw. syndrom zbyt krótkiej ręki. To czas kiedy potrzebne stają się okulary do czytania.

W przypadku niedostatecznej akomodacji możemy wyróżnić pięć typów:

• męczliwość akomodacji,

• paraliż akomodacji,

• niesprawność akomodacji,

• niedostateczna akomodacja,

• ociężałość akomodacji.

Niedostateczną akomodację obserwujemy, gdy pacjent zgłasza problem z uzyskaniem ostrego widzenia na bliskie odległości lub jest ono osłabione. Często towarzyszy temu m.in. ból, zaczerwienie oczu, ból głowy.

Stan ten mogą wywołać urazy głowy, przewlekły silny stres czy też stan zapalny oka. Podczas badania wyniki wykazują osłabienie większości parametrów składowych akomodacji.

Niesprawna akomodacja to problem w szybkim dostosowaniu oka do patrzenia na różne odległości. U dzieci w wieku szkolnym można to zaobserwować podczas lekcji kiedy np. nie nadążają z przepisywaniem rzeczy z tablicy do zeszytu – otrzymanie ostrego widzenia po zmianie odległości patrzenia wymaga dłuższej chwili.

Męczliwość akomodacji charakteryzuje się tym, że nastawność oka spada w trakcie pracy. Początkowe wartości parametrów mogą być w normie, ale z czasem ich wartości są poniżej oczekiwań.

Ociężałość akomodacji to stan, kiedy odpowiedź akomodacji jest opóźniona, pomimo że jej wartość jest prawidłowa. Przyczyną takiego stanu mogą być choroby ogólnoustrojowe, przyjmowanie niektórych leków, a dokładniej ich skutki uboczne.

Paraliż akomodacji charakteryzuje się całkowicie lub częściowo niedziałającą nastawnością oka. Zaburzenie to może dotyczyć jednego lub obojga oczu. W badaniu najczęściej zauważymy brak zwężenia źrenicy, gdy pacjent obserwuje przedmiot położony w małej odległości. Stan ten wymaga dalszej diagnostyki u lekarza w celu znalezienia jego przyczyny.

Do tej pory zaburzenia dotyczyły osłabionej pracy oka. Co w przypadku gdy jest ona za duża? Wtedy mamy do czynienia z nadmierną akomodacją. Odpowiedź akomodacji jest za silna, a jeśli stan taki trwa bardzo długo, może dojść do skurczu akomodacji. W takiej sytuacji pacjent ma problem z wyraźnym widzeniem przedmiotów znajdujących się daleko. Podczas badania tacy pacjenci często początkowo mają problem z odczytaniem całej tablicy, dlatego nie denerwujcie się jeśli w gabinecie optometrysta przeprowadza badanie wolniej lub trwa ono dłużej – to wszystko jest dla zdrowia i komfortu Twoich oczu.

Zaburzenia akomodacji oka – czy to się da wyleczyć?

Wiele zaburzeń akomodacji można wyleczyć poprzez wprowadzenie odpowiedniej terapii. W tym celu należy udać się do optometrysty, który prowadzi terapie widzenia i dopasuje ćwiczenia do rodzaju zaburzenia akomodacji, jakie Cię dotyczy. Czasem koniecznie będzie przepisanie dodatkowej pary okularów na stałe lub na czas leczenia.