Ile jest ważna recepta na okulary i jak ją czytać?

Na pewno zdarzyło Ci się wyjść kiedyś z badania wzroku nie do końca wiedząc, jaka tak naprawdę jest diagnoza. Nawet jeśli specjalista stara się opisać wyniki, często używa niezrozumiałego słownictwa. Natłok nowych definicji połączony ze stresem wynikającym z samej wizyty sprawia, że minutę po wyjściu z gabinetu zapominamy, co tak naprawdę nam dolega. Tym artykułem postaramy się wyjaśnić wszystkie tajemnicze zapiski, które możesz znaleźć na recepcie okularowej! 

• Pozostałe sposoby korekcji na recepcie
• Dodatkowe zalecenia i parametry montażu
• Ważność recepty okularowej
• Podsumowanie 

Rodzaje wad wzroku i ich zapis na recepcie okularowej

Zacznijmy od wyjaśnienia podstawowych informacji - wad wzroku. Wyróżniamy trzy podstawowe wady wzroku: krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm.

Krótkowzroczność (miopia) to wada wzroku, którą korygujemy “minusowymi” soczewkami okularowymi. Charakteryzuje się zamazanym widzeniem głównie w dalszych odległościach. Wartości korekcji miopii na recepcie okularowej zapisana jest w pierwszej kolumnie nazwanej “sfera”.

Nadwzroczność (dalekowzroczność, hyperopia) korygowana jest “plusami”. Wbrew powszechnemu stwierdzeniu, choć często większe zamazanie zauważamy w bliży, nadwzroczność wpływa na widzenie w każdej odległości, dlatego okulary z dodatnimi soczewkami nosimy także do dali. Wada ta często jest wykrywana dopiero w późnym wieku, ponieważ przy jej niewielkich wartościach, nasz układ wzrokowy jest w stanie wyeliminować zamazanie, a dolegliwości takie jak bóle głowy, zmęczenie oczu czy łzawienie zazwyczaj nie są przez nas łączone z wadą wzroku. Wartości korekcji hyperopii na recepcie okularowej zapisywana jest w tym samym miejscu, w którym specjalista zapisuje wielkość krótkowzroczności.

Często spotykamy także trzecią wadę wzroku, która najczęściej występuje równocześnie z dwoma opisanymi wyżej - astygmatyzm (niezborność). Choć po usłyszeniu tej diagnozy wielu pacjentów zaczyna panikować, tak naprawdę jest to zwykła wada wzroku (nie choroba!). Stopień korekcji astygmatyzmu zazwyczaj zapisujemy z przedrostkiem “-” i korygujemy go soczewkami nazwanymi “cylindrami”. Cylinder, by korygować naszą wadę wzroku, musi być w oprawie okularowej ustawiony pod odpowiednim kątem. Ustawienie to na recepcie okularowej wyrażane jest parametrem nazwanym “oś”.

Istnieje jeszcze jedna wada wzroku, która pojawia się zazwyczaj po 40. roku życia. Nazywana jest ona prezbiopią i wynika z naturalnych zmian zachodzących wraz z wiekiem w soczewce wewnątrzgałkowej. Charakteryzuje się ona pojawieniem się zamazania w bliższych odległościach. By pacjent mógł znowu swobodnie czytać lub wrócić do bezproblemowego wypełniania dokumentów w wygodnej dla siebie odległości, specjalista przepisuje wtedy “addycję” - dodatek, odciążający nasz układ wzrokowy, na podstawie którego możemy wykonać okulary do czytania lub okulary progresywne. W przypadku okularów progresywnych, wartość dodatku zazwyczaj oznaczana jest skrótem “Add”.

Pozostałe sposoby korekcji na recepcie

Okulary korekcyjne to nie jedyna możliwa metoda korygowania Twojej wady wzroku. Najczęstszą alternatywą do okularów są soczewki kontaktowe. Poza odpowiednio przeliczoną wartością korekcyjną, wypisana przez specjalistę recepta na okulary w przypadku doboru soczewek, powinna także zawierać informacje takie jak nazwa zaleconych soczewek, nazwa ich producenta oraz tryb noszenia.

Recepta na okulary może także zawierać informacje mówiące o rozmiarze przepisanej dla nas soczewki - promień krzywizny (na recepcie zapisywany skrótem “BC”) oraz jej średnica (skrót “DIA”).

W przypadku soczewek multifokalnych, na recepcie powinien także znaleźć się zapis oznaczający wartość dobranej addycji oraz, w przypadku niektórych soczewek, zalecaną konstrukcję osobno na oko prawe (OP) i oko lewe (OL).

Dodatkowe zalecenia i parametry montażu 

Niektóre recepty mogą zawierać dodatkowe informacje od specjalisty dotyczące, na przykład, ustawienia optycznego środka soczewki okularowej w postaci zapisanego rozstawu źrenic pacjenta (PD). Jest to odległość od środka jednej źrenicy do środka nosa pacjenta. Najczęściej jednak pomiaru tego dokonuje optyk podczas składania zamówienia na nowe okulary.

Choć rozstaw źrenic można zmierzyć już w gabinecie, by dopasować okulary do naszych indywidualnych potrzeb, konieczny jest także pomiar wysokości montażu. Jest to wartość mierzona indywidualnie do wybranego przez nas modelu opraw, która mówi o tym, na jakiej wysokości od krawędzi oprawek znajduje się środek naszej źrenicy. Poprawne umiejscowienie soczewek okularowych w oprawie jest bardzo ważne i jest to jedna z głównych cech różniących gotowe okulary kupione w drogerii od tych z salonu optycznego.

Recepta na okulary może także zawierać dodatkowe zapiski od specjalisty, takie jak zalecone ćwiczenia, dalsze badania lub informacje dla lekarza okulisty lub optometrysty, do którego przekierowuje on pacjenta.

Specjalista może także zalecić nam stosowanie konkretnych soczewek okularowych – biurowych, relaksacyjnych, pryzmatycznych... W przypadku dwóch pierwszych konieczne będzie zapisanie przez niego także wartości zaleconej addycji, natomiast do wykonania okularów pryzmatycznych konieczne będzie podanie mocy soczewki (PRYZMAT) oraz sposobu jej montażu w oprawie (BAZA). 

Ważność recepty okularowej 

Wiedząc już, co oznaczają poszczególne wartości zapisane przez specjalistów, należy zastanowić się nad tym, ile jest ważna recepta okularowa. Niestety, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie.

Podczas badania wzroku usłyszymy zalecenie o tym, kiedy powinniśmy pojawić się na wizycie kontrolnej, często także tę informację będzie zawierała otrzymana przez nas recepta na okulary. Czy jednak do nadejścia tej daty możemy bezstresowo wykonać okulary korekcyjne w salonie optycznym? Choć w niektórych przypadkach okulary te okażą się trafione, może się też zdarzyć, że w międzyczasie doszło do pogłębienia wady wzroku. W związku z tym, przyjęło się, że termin ważności recepty okularowej upływa po 30 dniach, a po tym czasie zaleca się ponowne wykonanie badania.

Podsumowanie 

Pamiętajmy, że źle dobrane okulary mogą nam nie tylko utrudnić codzienne funkcjonowanie, lecz także spowodować pogłębienie się naszej wady wzroku i dlatego warto kupować okulary w sprawdzonych salonach optycznych, których pracownicy z pewnością będą wiedzieli, jak czytać receptę okularową. 

Jeśli chcesz dowiedzieć się, jaką masz wadę wzroku lub nie jesteś pewien, czy jest jeszcze ważna recepta okularowa wydana Tobie podczas ostatniego badania, zapraszamy na profesjonalne badania wzroku wykonywane w naszych salonach przez kwalifikowanych specjalistów, którzy chętnie odpowiedzą na wszystkie Twoje pytania.